Piše: Zlatko Spasojević, ex-Yu košarka
Evropski šampionat u Rimu 1991. godine, završen je u velikom stilu za apsolutno dominantnu reprezentaciju Jugoslavije. U finalu je savladan domaćin Italija rezultatom 88:73. Sa tribina divljenje domaće publike igračima koji sa lakoćom izlaze na kraj sa svakim protivnikom. Završetkom šampionata, ova generacija postaje dvostruki evropski (Zagreb 89′, Rim 91′) i zvanicni svetski šampion (Buenos Ajres 90′).
U međuvremenu, iznad idealne igre i rezultata izdižu se politički problemi u državi koja se raspada. Jurij Zdovc, startni plejmejker u odsustvu Dražena, dobio je naređenje iz Ljubljane da napusti drugove iz reprezentacije usred prvenstva, tačnije pred polufinalni meč sa Francuskom. Naravno, ovaj izostanak Zdovca teško je mogao igrački da znatnije pogodi ekipu koja je na poziciji plejmejkera (iako ni Dražen Petrović nije igrao zbog povrede u timu su bili Đorđević i Sretenović), kao i na ostalim pozicijama, bila sjajno pokrivena. Mnogo jači bio je psihološki udarac, nešto što je simbolički označilo neminovni raspad selekcije nakon završetka prvenstva. Kasnije je Hrvatska formirala sopstveni savez, novu reprezentaciju i izborila se za dozvolu igranja međunarodnih takmičenja kao samostalna država. S druge strane, pod nekadašnjim imenom Jugoslavije, sada desetkovane i sačinjene od srpskih i crnogorskih igrača, Dušan Ivković nastavlja svoj san o suprotstavljanu američkom Dream Team-u na Olimpijskim igrama u Barseloni 1992. godine.
Međutim, samo mesec dana po konstituisanju novoformirane Savezne Republike Jugoslavije, njeni sportisti bivaju suočeni sa rezolucijom Saveta bezbednosti UN kojom se uvode sankcije SRJ koje će se odnositi i na sport. Kasnije je reprezentaciju Jugoslavije na pripremama za OI zatekla konačna odluka o zabrani nastupanja na igrama.
“Kada sam našim košarkašima morao da kažem da nećemo ići na Olimpijadu u Barseloni 1992. knedla mi je stala u grlu i nisam uspeo da završim rečenicu. Bora Stanković je sve pokušavao i gajio neke nade, ali je to bilo neuspešno. Naša košarka je tada bila daleko najjača! To je najveća sportska nepravda koja nam je napravljena.” – Dušan Ivković
Gore pomenuta priča ispričana je mnogo puta. Ono što je ovde interesantno je nešto drugo…snaga najbolje evropske reprezentacije u istoriji podeljena na dva velika dela (uz respekt Sloveniji i Makedoniji koje su tada bile daleko iza).
Fotografija iznad je povod za razmatranje potencijalnog duela Jugoslavija – Hrvatska, koji bi se verovatno desio u Barseloni, po idealnom scenariju u polufinalu. Bio bi to duel igrača koji se savršeno poznaju, duel koji bi bio mnogo više od igre, jedan od prvih okršaja dve države nakon raspada. Reprezentaciji Jugoslavije sa slike nedostaju dva važna igrača koji u tom momentu nisu bili na pripremama s ekipom – Zoran Savić i Žarko Paspalj. Neki vrlo interesantni igrači bili su deo ovog tima. Pokojni “Boban” Janković, igrač koji je među mnogim talentima iz generacije Bormio 87′ prihvatio ponudu i postao koledž legenda na Floridi, Radenko Dobraš. Mirko Milićević koji je sa skoro 40 godina dominirao Turskom ligom itd. Glavni kostur selekcije na spoljnim linijama čine novi evropski šampioni iz redova Partizana – Đorđević i Danilović.
- Centarska linija:
– Vlade Divac, Zoran Savić (Željko Rebrača, Mirko Milićević)
– Dino Rađa, Stojko Vranković (Franjo Arapović, Žan Tabak)
Klasičan duel dva tehnički sjajno potkovana majstora Rađe i Divca uz podršku defanzivno sjajnih Savića i Vrankovića, gde doduše ostaje kao mogućnost da Zoran Savić koji je u to vreme briljirao, iako još uvek fizički nije bio na nivou iz kasnijih godina, preuzme napadačku rolu od Divca i ubaci 15-ak poena. Rađa je na turniru imao prosek od 20-ak poena što znači da je lako bio u stanju da zaseni jugoslovenske centre što se tiče učinka. Na klupi Jugoslavije, od centara, mladi osvajač Evrolige te godine Rabrača i nikada potpuno ostvareni potencijal Mirko Milićević koji je kasnije dominirao nadolazećom turskom ligom. U Hrvatskoj iskusni Arapović i mladi Žan Tabak.
- Krila:
– Žarko Paspalj, Slobodan Janković (Dejan Bodiroga, Slaviša Koprivica)
– Toni Kukoč, Arijan Komazec (Aramis Naglić, Danko Cvjetićanin)
Na pozicijama krila jasna je snaga koju Toni Kukoč donosi hrvatskoj reprezentaciji. Tada je bio u zenitu svoje “evropske” forme i već je bio poznat kao neko ko je odbio prvu ponudu Čikaga radi ostanka u Evropi. Imao je sjajnu podršku u vidu Komazeca koji iako još uvek mlad, sjajno igra i do polufinala je držao prosek od 15 poena po meču. Cvjetićanin je u lošoj formi odigrao turnir i nije imao veću ulogu.
Žarko Paspalj glavni je adut Jugoslavije na poziciji visokog krila. U ovom preiodu bio je u najboljoj formi, sezonu u Olimpijakosu završio je kao najbolji strelac lige sa prosekom od 34 poena po meču. Neko ko verovatno ne bih imao mesto u prethodnoj, zajedničkoj reprezentaciji, ali i neko ko je talentom, inteligencijom i kreacijom bio poseban je “Boban” Janković kome bi učešće na ovim igrama možda i promenilo tok događaja i tragičan kraj karijere 1993. godine. Bodiroga, tada 19-godišnjak i veliki talenat ipak verovatno ne bi imao veću ulogu, iako je on već sledeće sezone beležio visoke proseke u Italiji.
- Bekovi:
– Aleksandar Đorđević, Predrag Danilović (Radenko Dobraš, Zoran Radović)
– Dražen Petrović, Velimir Perasović (Vladan Alanović, Alan Gregov)
Danilović i Đorđević odveli su Partizan do najvećeg uspeha u istoriji kluba, osvajanjem Evrolige 1992. godine. Retke su situacije u kojima dva igrača na spoljnim pozicijama donesu klubu titulu prvaka Evrope sa ovako dominantnim ulogama. Obojica su redovno beležili preko 20 poena po meču u završnim fazama te sezone. Sa klupe, Radenko Dobraš, koledž zvezda na svom univerzitetu South Florida i neko ko je kasnije bio dominantan u izraelkom Hapoelu, ali nažalost bez potpune afirmacije u nekom velikom evropskom klubu. Zoran Radović je u ovom sastavu neko ko bi imao defanzivnu ulogu, verovatno kao povremeni čuvar igrača poput Dražena.
Kao vođa hrvatske selekcije, Dražen Petrović je individualnim učinkom verovatno bio najbolji igrač igara u Barseloni. Bez 25 poena po meču se nije zaustavljao, a posebno veliki izazov predstavljali su mu dueli sa Majklom Džordanom u dva meča protiv SAD-a. Nema sumnje da bi posebnu inspiraciju imao u u ovakvoj utakmici. Kao do tada već stalni član “velike” jugoslovenske reprezentacije, Velimir Perasović igrao je određenu ulogu u napadu i dobroj odbrani. Međutim, njegov nivo igre je začuđujuće dostigao vrhunac tek u poznim godinama karijere tako da bi pozicija dvojke verovatno bila nešto slabije popunjena u Hrvatskoj što se naravno rotacijama moglo popuniti.
Hrvatska je 1992. igrala finale protiv Dream Team-a, finale koje su prethodno dugo vremena sanjali zajedno sa svojim drugovima iz reprezentacije Jugoslavije. Ubedljivo su poraženi, dobar otpor pružali su u prvih 10-ak minuta. Nema sumnje da bi situacija bila slična da je finale igrala “naslednica” raspale države, SR Jugoslavija. Ali, ove dve reprezentacije zajedno protiv Dream Team-a…igrala bi se sjajna košarka svih 40 minuta, to je sigurno.
Leave a Reply